Klasa szczelności to wskaźnik bardzo często wykorzystywany nie tylko w oświetleniu, ale w wielu sprzętach elektronicznych. Zapewne podczas zakupów wiele osób zastanawia się, co właściwie oznacza klasa szczelności czy wodoodporności. Wbrew pozorom sprawa jest bardzo prosta, wystarczy poznać kilka wartości, by być doskonale przygotowanym do zakupu odpowiednich lamp.
Czym jest i co oznacza klasa szczelności IP?
Klasa szczelności lub inaczej ochronności IP (ang. International Protection Rating) to wskaźnik, który pokazuje czy dane urządzenie jest zabezpieczone przed dostawaniem się do środka niepożądanych ciał obcych, a także wilgoci. Inaczej mówiąc, czy urządzenie jest szczelne, a jeśli tak, to w jakim stopniu.
Dobór odpowiedniej klasy szczelności jest ważny przede wszystkim podczas zakupu lampy do łazienki, a także oświetlenia na zewnątrz domu. To te muszą być odporne na czynniki zewnętrzne.
Klasa IP – co oznaczają cyfry?
Wskaźnik składa się z oznaczenia IP, a następnie dwóch wartości. Co oznaczają te liczby?
Pierwsza liczba to wskazanie czy urządzenie jest zabezpieczone przed wnikaniem ciał stałych. Wskaźnik działa też w drugą stronę – pokazuje czy niebezpieczne części ze środka są zabezpieczone i bezpieczne dla użytkowników. Pierwsza cyfra wskaźnika występuje w zakresie od 0 do 6.
0 – brak ochrony
1 – ochrona przed elementami stałymi (średnica 50mm i większe)
2 – ochrona przed elementami stałymi (średnica 12,5mm i większe)
3 – ochrona przed elementami stałymi (średnica 2,5mm i większe)
4 – ochrona przed elementami stałymi (średnica 1mm i większe)
5 – ochrona przed pyłem
6 – pyłoszczelność
Druga cyfra oznacza zabezpieczenie urządzenia przed wodą i wilgocią. W praktyce wskazuje to zazwyczaj na to, czy produkt został zabezpieczony specjalnymi uszczelkami. Druga cyfra wskaźnika występuje w zakresie 0 do 9.
0 – brak ochrony
1 – ochrona przed kroplami wody
2 – ochrona przed kroplami wody przy wychyleniu o dowolny kąt do 15° od pionu w każdą stronę
3 – ochrona przed tryskającą wodą pod dowolnym kątem do 60° od pionu z każdej strony
4 – ochrona przed bryzgającą wodą z każdego kierunku
5 – ochrona przed strugami wody (12,5l/min) padającymi z każdego kierunku
6 – ochrona przed strugami wody (100l/min) padającymi z każdego kierunku
7 – możliwe zanurzenie krótkotrwałe (30 min na głębokość 0,15 m powyżej wierzchu obudowy lub 1 m powyżej spodu dla obudów niższych niż 0,85 m)
8 – możliwe ciągłe zanurzenie (w warunkach uzgodnionych między producentem i użytkownikiem, przekraczających wskaźnik 7)
9 – możliwe zalanie wodą pod ciśnieniem (80-100 bar i temp. +80°C)
Klasa szczelności w oświetleniu zewnętrznym i wewnętrznym
Omówiliśmy teorię, jednak jak te wskaźniki mają się w praktyce? Najprościej będzie omówić to na kilku podstawowych przykładach, które najczęściej spotykane są podczas zakupu oświetlenia.
IP20 – to wskaźnik najczęściej spotykany w lampach wewnętrznych. Oznacza to, że lampy mają zabezpieczone niebezpieczne części, są odporne na małe elementy (do 12,5m), ale nie są odporne na wilgoć. Takie lampy bez problemu można wykorzystać w kuchni, w salonie, w sypialni i innych domowych pomieszczeniach.
WSKAZÓWKA! Jeśli podczas zakupu oświetlenia online nie widzisz informacji o stopniu szczelności, oznacza to, że lampa posiada standardowy wskaźnik IP20. W innym przypadku producent na pewno by Cię o tym poinformował.
IP23 – lampy z tym oznaczeniem posiadają podstawową ochronę przed ciałami stałymi i niewielką odporność na wodę. W praktyce oznacza to, że tego typu lampy odporne są na wodny aerozol , ale padający nie pod każdym kątem. Takie oprawy mogą sprawdzić się w domowych łazienkach, ale tylko jako centralne oświetlenie sufitowe, które nie będzie wisiało bezpośrednio nad wanną lub prysznicem.
IP44 – lampy z takim wskaźnikiem są odporne na małe drobinki (do 1mm), a także na zachlapania wodą pod dowolnym kątem. Tak oznaczoną lampę bez problemu można wybrać do łazienki. Coraz częściej dostępne są lampy wiszące do łazienki IP44. Lampy z takim oznaczeniem można też wykorzystać, jako oświetlenie podbitki lub oświetlenie elewacyjne – czyli takie, które może być narażone na deszcz, ale nie będzie „stało” w wodzie.
IP54 – lampy z tym wskaźnikiem, jak w poprzednim przypadku, są odporne na wilgoć i zachlapania. Ich dodatkowym atutem jest odporność na pył. Z takim oznaczeniem warto wybierać lampy zewnętrze, które są narażone na zabrudzenia. To przede wszystkim lampy elewacyjne oraz lampy na taras.
IP65 – lampy z tak wysokim wskaźnikiem są całkowicie pyłoszczelne, więc nie trzeba martwić się o to, że do oprawy dostanie się kurz lub owady. Wysoka odporność na wodę pozwala na zamontowanie takich opraw na zewnątrz, a także w łazienkach – bezpośrednio nad kabiną prysznicową lub obok wanny.
IP68 – najwyższy wskaźnik spotykany w oświetleniu komercyjnym. Wskazuje na pyłoszczelność i wodoszczelność oprawy. Oznacza to, że lampy z takim stopniem ochrony mogą być umieszczane w chodnikach, na podłogach tarasowych, a także w basenach i oczkach wodnych. Nie trzeba obawiać się o ich zalanie.
Stopień szczelności IP a cena lamp
Lampy o stopniu IP44 i wyższym różnią się cenowo od tych ze standardowym stopniem szczelności. Wynika to przede wszystkim z zastosowanych w nich elementów, a także precyzji w wykonaniu. Im wyższa klasa szczelności, tym większa dbałość o każdy szczegół lampy.
Jednak podczas wyboru lamp elewacyjnych czy oświetlenia do ogrodu należy pamiętać, że najważniejsze jest bezpieczeństwo. Lampy zewnętrzne narażone są na wiele trudnych czynników zewnętrznych, warto więc zainwestować w oprawy, które są na nie odporne.